Jan Wijga (1902-1978)

Onlangs ontdekte ik dat de beppe van reclame-tekenaar Jan Wijga een zus was van de oerpake van mijn vader. Op zoek naar meer informatie over Jan Wijga bleek dat er op internet maar heel weinig over hem te vinden is. Ik moest dus zelf op zoek. Om anderen in de toekomst te helpen die ook op zoek zijn naar informatie over Jan Wijga heb ik wat ik vond hieronder op een rijtje gezet. Aanvullingen welkom!

Bronnen:

De 1128 beste afbeeldingen van historische advertenties ...

Citaten:

BOLDOOT EAU DE COLOGNE. Een reclameplaat.
De directie der eau de colognefabriek J. C. Boldoot zond ons haar nieuwe reclameplaat, ontworpen door den heer Jan Wijga en gedrukt door N.V. Kunstdrukkerij v.h. J. A. Luii en Co. De plaat toont ons een gracieuze dame, die geniet van de geuren, die opstijgen uit een geopend fleschje Boldoot-eau de cologne. De achtergrond wordt gevormd door een overvloed van teer-kleurige bloemen. Een fleurige en duidelijke reclame.
[Voorwaarts 2-8-1927]

Reklameplaat.
Jan Wijga maakte voor Boldoot een reklameplaat voor Eau de Cologne. Niet bepaald een specimen van moderne reklame, zooals de firma haar uitgave zelf toelicht. Maar wel: lief en charmant, dat Biedermeyermeisje temidden van bloesems…
[Het Volk, 14-7-1927]

DE NEDERLANDSE LUCHTVAART.
Een mooie reclameplaat.
De Koninklijke Luchtvaartmaatschappij voor Nederland en Koloniën geeft een nieuwe affiche „De Vliegende Hollander” uit, als reclameplaat der Koninklijke Luchtvaart Maatschappij. Aan de uitvoering van deze plaat, naar ontwerp van den Nederlandschen kunstenaar Jan Wijga, is veel zorg besteed, voor dat het fraaie geheel in zoovele kleuren verkregen kon worden. Het legendarische schip is met opzet vaag van toon gehouden, waartegenover het moderne vervoermiddel — in dit geval het nieuwste type verkeersvliegtuig de Fokker F VIII — forsch op den voorgrond treedt
Deze reclameplaat wordt op breede schaal in ons land en, met vertaalden tekst, in vele andere landen van Europa en Amerika verspreid.
[diverse kranten, o.a. Limburger Koerier 14-03-1928]

Een van de fraaiste kalenders van dit jaar is ongetwijfeld de tweemaands-kalender voor 1933 en 1934 van de Amstel-brouwerij te Amsterdam, die in twaalf juweeltjes van compositie en kleur het bier in zijn loop door de eeuwen volgt. Het beglnt aan het hof van den Pharao en laat zich genieten bij Romeinen en Germanen, Ridders en Poorters, Zeelieden en Studenten, om van Indischgasten maar niet te spreken. Een extra-woord van lof hebben deze teekeningen van Jan Wijga en deze reclame van Amstel ten volle verdiend.
[De Locomotief 15-12-1932]

Affiche tentoonstelling De Trein, 1939 | Ontwerp Jan Wijga ...

Affiche voor expositie „De Trein”.

Voor de Spoorwegtentoonstelling De Trein 1839—1939 . die van 8 September tot en met 1 October op het Fredenksplein gehouden zal worden, ontwierp Jan Wijga een kleurig affiche. De blik wordt het eerst gevangen door een op veilig staand sein. waardoor een ouderwetsche trein en een moderne Diesel rijden. Op den achtergrond ziet men het profiel der stad Amsterdam, op den voorgrond reizigers in costuums van 1839 en 1939
[De Telegraaf 23-08-1939]

JAN WIJGA
DE KEUZE van het schilderij ter reproductie op de uitnoodigingskaart dezer tentoonstelling in de kunstzaal Plaats lijkt mij ditmaal niet erg gelukkig. Het bewuste doek nr 5, “Dagpauwoog” — de vlinder zit op het hoedje van een gipsen dame — heeft voor mij persoonlijk althans iets onaangenaams in de mentaliteit en roept onwillekeurig associaties op met een kapperswinkel. Het geeft bovendien een sterk eenzijdig, bijna een onjuist beeld van het streven van dezen nog betrekkelijk jongen schilder. Wel zoekt Jan Wijga het ook elders weieens al te zeer in het buitenissige motief in de onwaarschijnlijke samenstelling van zijn gegevens, waaraan een vleugje surrealisme soms niet vreemd is („Evacuatie”, „Zandruiter” e.d.). Maar het resultaat doet dan meermalen suggestiever aan en is van een ironisch moraliseerende fijnheid, als bijvoorbeeld waar hij een roodborstje mir niohts, dir nichts zijn nest laat bouwen in een aan ’n twijg opgehangen doodskop. En naast deze toch eenigszins literaire of gezochte werken vindt men andere waarop zelfs degeen, die bij hot normale zweert, niets aan te merken kan hebben, zooals het schilderij van den kerkuil togen donker fond (nr 1) en het in zachte tinten voorgedragen stilleven met den eekhoorn.
Kundig is Jan Wijga steeds, kundig vooral in zijn stofwoorgave. Als „trompe l’oeuil” mag de vlieg op nr 13 een zeventiend’ eeuwsch meester waardig heeten, zonder dat daarbij het zwaartepunt wordt gelegd op de natuurnabootsing in het schilderij als totaliteit. Toch mist men anderzijds in deze knappe stofweergave den glans eener levensverheerlijking. die zoo kenmerkend was voor de tiende eeuw. Achter het moderne werk der neo-realisten, waartoe men ook dezen exposant kan rekenen, spookt eerder vaak een doodsverlangen, die mede tot uitdrukking komt in de voorliefde voor schedels, uilen e.d. In elk geval een tentoonstelling, die de moeite loont van een bezoek.
W. Jos. de Gruyter.
[Het Vaderland 19-11-1943]

Jan Wijga reclametekenaar en schilder
Voor het ontwerpen van reclames is een zeer bepaalde instelling nodig. Men moet het publiek kennen, men moet, wanneer het om reclame in het buitenland gaat, rekening houden met wat men daar van ons land of een Nederlands product verwacht en men mag toch geen concessies doen aan een goedkope populariteit. Het langzamerhand beklemmende feit, dat in het bijzonder de Amerikaan ons kent als een land met molens en Volendammers heeft Jan Wijga, wiens werk in Bührmann’s Papiergroothandel te Amsterdam is geëxposeerd, uitstekend opgelost in een pakkend affiche. Een Volendam’s meisje in silhouet draagt een rok en keurs van tulpen, hyacinthen, narclssen en crocussen, fris en fleurig, zonder overdaad, maar het werd een goede blikvanger. Ook affiches voor enkele grote maatschappijen, de Holland-Amerlka lijn, Ford, de brouwerijen, en reclames voor kranten zijn goed begrepen. Bij het kleinere reclamewerk verliest Wijga zich wat te veel in détails en wordt daardoor al te naturalistisch en wel eens wat goedkoop, speciaal wanneer het mensen betreft. Illustraties van kinderboeken met dieren zijn echter aardig en plezierig. Een paar schilderijen en studies voor muurschilderingen zijn behoorlijk verantwoord, vrij gedetailleerd, de muurschilderingen wat gemoderniseerd klassiek, maar zij getuigen niet van een boven de middelmaat uitrijzend talent. In enkele affiches heeft hij artistiek meer bereikt. H. v. G.
[Algemeen Handelsblad 19-05-1950]

Jan Wijga is de jongste en de modernste van de drie. Hij is het die ook nu nog het meeste aanspreekt. Er zitten kubistische elementen in zijn werk en hij zit daarmee in de richting van de befaamde Franse affiche-ontwerper A.M. Cassandre (Adolphe Mouron). Wijga’s affiches zijn erg decoratief en de letters zijn opgenomen in het geheel, maken deel uit van de compositie. Voor deze tentoonstelling is een fraai Amstel Bier-affiche van hem herdrukt, een dure aangelegenheid, maar dankzij de goedgeefsneid van de Amstel-brouwerij en de Friesland Bank toch geslaagd. (sd)
[Leeuwarder Courant 19-11-1976]

De enige echte twintigste eeuwer van de vertegenwoordigde Friese affiche-kunstenaars is Jan Wijga, in 1902 in Jelsum geboren. Hii was o.a. een specialist op biergebied. Niet dat nij dit vocht ooit nuttigde, maar hij heeft wel vele glazen geschonken, speciaal om naar model van het goud-gele tintelende vocht met blonde schuimkraag het bier zo smakelijk mogelijk te kunnen vereeuwigen. Wijga was de reclame-kunstenaar die als de beste modaine thema’s oppakte. Hij was een meester in het arrangeren van wonderschone vrouwen bij de aan te bevelen produkten, of het nu bij een Philipsradio of een glas Martini was. Wijga is vertegenwoordigd met een spannend Oranjeboom-affiche, waarin hij een fotocollage suggereert en een zeer bekend biljet van de KLM, the Flying Dutchman.
[Friese affichekunst op tentoonstelling in Amerika (Peter Karstkarel, Leeuwarder Courant 10-07-1987). ]

Kroniek

  • 1902: geboren op zaterdag 13 december 1902 in Jelsum
  • 1921: (beroep: kantoorbediende, wonende te Amsterdam)op 28 juli goedgekeurd voor militaire dienstplicht, ingedeeld bij het Infanterie korps Wielrijders.
  • 1926: affiche KLM “Eens legende thans werkelijkheid” met thema Vliegende Hollander. Tot 1956 werd dit beeld met wisselende toestellen gehandhaafd. {in diverse kranten, o.a. Leeuwarder Crt van 17-3-1928 genoemd als een nieuwe affiche!]
  • 1927: affiche Boldoot Eau de Cologne
  • 1928: Algemeen Handelsblad drukt voor het eerst in kleur: affiche van de Van Houten’s fabrieken
  • 1928: gehuwd op donderdag 19 juli 1928 in Amsterdam met Fokje Haagsma (1899-1985)
  • 1929: tentoonstelling “affiche en illustraties” van Friesche schilders in de Provinciale Bibliotheek van Friesland te Leeuwarden (collectie Waringa)
  • ±1930: ontwerp bordspel Wereldkaart Reis om de wereld
  • 1931: affiche voor internationale tentoonstelling “De Suiker”, ontwerp Jan Wijga
  • 1932: kalender van de Amstel-brouwerij
  • 1936: Kalender van Het Theebureau (Koloniaal Instituut te Amsterdam met platen van Jan Wijga
  • 1937: tentoonstelling drukwerk naar ontwerp van Jan Wijga, bij C. Chevalier, Delftschevaart 28, Rotterdam
  • 1937: woont weer in Amsterdam (tot april 1937 in Bussum)
  • 1938: Klederdrachten-kalender van de Robinson-Schoenfabrieken met illustraties van Jan Wijga
  • 1939: affiche spoorwegtentoonstelling “De Trein 1839=1939”.
  • 1939: woont vanaf oktober 1939 Damrak 55 boven in Amsterdam
  • 1940: Dieren-Olympiade-kalender van de Robinson-Schoenfabrieken met illustraties van Jan Wijga
  • 1941: gescheiden van Fokje Haagsma
  • 1942: affiche Spijsolie uit het Bosch. Raapt beukenootjes
  • 1943: tentoonstelling in kunstzaal ‘Plaats’, Den Haag
  • 1944: woont vanaf juni 1944 Plantage Parklaan 6 Amsterdam, atelier op zolder (zie: Denise Citroen – Als huizen konden spreken)
  • 1944: gehuwd op 21 juni 1944 in Amsterdam met Olga Reuderink (1922-2006).
  • 1945: zoon Wobbe Wijga overleden 15 september 1945 in Amsterdam (geboren op 6 mei 1945 in Amsterdam, Plantage Parklaan 6).
  • 1949: zoon Piet Jan Wijga overleden op 23 juni 1949 in Warmond (geboren 14 september 1947 in Amsterdam)
  • 1950: affiche CPNB vakantie met een boek
  • 1950: tentoonstelling affiches van Jan Wijga bij Bührmanns Papiergroothandel, Amsterdam.
  • 1954: affiche voor Amstel Bock bier
  • 1957: woont vanaf januari 1957 Anna Bijnsweg 8 in Eindhoven
  • 1976: tentoonstelling over Jan Rotgans, Piet van der Hem en Jan Wijga in museum ’t Coopmanshûs, Franeker. Samenstelling: Peter Karstkarel. In ts. Alternatyf een door hem geschreven inleiding.
  • 1977: tentoonstelling over Jan Wijga in De Krabbedans, Eindhoven
  • 1978: overleden op zaterdag 10 december 1978 in Eindhoven

Geïllustreerde boeken:

  • Greta Badenhuizen: De Tovermolen (1952?)
  • Greta Badenhuizen: Hans en Grietje
  • Marius Giphart: Een stadje op stelten (?)
  • Han Hollander: Het Bruine Monster (1936?)
  • Keesje Knabbel, het verdwaalde konijntje (?)
  • Nieuw ABC-boek. Van Arie tot Zus (1953)
  • Charles Dickens: Olivier Twist (?)
  • Willem van Veenendaal en Piet Ooms: Vissen en visverhalen (1960)

4 gedachten over “Jan Wijga (1902-1978)

  1. Frans Krom

    Beste Andrys,

    In mijn zoektocht voor ’n Amerikaanse Wiersema naar Wiersema’s kom ik op jouw website terecht. Luitje Wiersema verkocht zijn bakkerij aan een van jouw voorouders Jacobus Bartelds de Jong. Heb jij foto’s van die bakkerij ?
    Met vriendelijke groet.
    Frans Krom

  2. Willem Wijga

    Beste Andrys
    Dank voor jouw interesse in Jan Wijga
    Een paar aanvullingen zijn op zijn plaats
    Uit het huwelijk van Jan en Fokje Haagsma is een dochter geboren: Else
    Uit het huwelijk van Jan met Olga Reuderink is een derde zoon geboren: Willem 10-04-1949
    Dat ben ik en heb mijn eerste levensjaren doorgebracht in het huis aan de Plantage Parklaan

Laat een antwoord achter aan Frans Krom Reactie annuleren

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.